Bart De Wever is deze week in
Knack weer scherp. Zo zegt hij onder andere over professor Jan Blommaert en het
boek van Ico Maly – Maly, I. (2012). N-VA.
Analyse van een politieke ideologie. Antwerpen-Berchem: Uitgeverij
EPO VZW) – hetvolgende: “Professor
Blommaert is een PVDA-geïnspireerde academicus die aan de Universiteit van
Tilburg promotor is geweest van een barslechte doctorale scriptie van Ico Maly
over de N-VA. Ik lees graag kritische bijdragen over mijn partij, maar dat werkstuk
is geleuter.”
En ik moet Bart De Wever hierin
bijtreden.
Eigenlijk kon men het bedenkelijke
niveau van het boek/scriptie al afleiden uit het Knack-interview 'Zoals Bart De Wever is er maar één' van
enige tijd geleden. In dit interview maakte Ico Maly naar mijn gevoel immers
een aantal dwalingen.
Zo stelde hij vooreerst dat Bart
De Wever – in tegenstelling tot wat hij zelf zegt – geen conservatief is. Want
een conservatief is volgens Maly
“Iemand die de huidige toestand wil bewaren. Dat is natuurlijk niet waar
De Wever naar streeft. In plaats van de Belgische staat te bewaren, wil hij een
compleet nieuwe samenleving creëren.”
Hier ging Maly al dadelijk in de
fout. Een conservatieve politicus wil immers helemaal de bestaande toestand
niet bewaren. Het conservatisme wil gewoon de markt en de
samenleving behoeden voor kannibalisatie door de staat. Is hiervoor de
hervorming van een bepaalde toestand noodzakelijk, dan zal een conservatieve
politicus dit zeker niet tegenhouden, integendeel. Moet hiervoor een nieuwe samenleving
gecreëerd worden, so be it. En dat is wellicht wat de N-VA met zijn slogan voor
de lokale en provinciale verkiezingen van 14 oktober 2012 ‘De kracht van verandering’ bedoelde.
Een boodschap die dus perfect van een conservatieve politicus/partij kan komen.
Maar Ico Maly ging nog
verder: het gedachtegoed van N-VA zou immers antidemocratisch zijn. Zo zou
de N-VA de publieke opinie ervan overtuigd hebben dat er in ons land twee
democratieën bestaan. Ik vermoed dat hij hiermee Vlaanderen en Wallonië
bedoelde. Echter, als we enkele bladzijden terugbladeren in diezelfde Knack
liet de Franstalige politicoloog Jean-Benoit Pilet (ULB) hetvolgende optekenen:
“Als men zegt dat er twee democratieën zijn, dan klopt dat ongetwijfeld,
niet alleen als het gaat over welke partijen aan beide kanten van de taalgrens
de verkiezingen winnen, maar meer nog geldt dit voor de inzet van de
verkiezingen.”
Tja, wat is het nu? Zo veel
mensen, zo veel meningen zeker? Alleen lijkt me in deze materie de visie en
benadering van een politicoloog dan toch iets betrouwbaarder. Wie eerlijk is en
onbevangen naar ons land kijkt, moet toch bekennen dat de opeenvolgende
verkiezingen van 2010 en 2012 onomstotelijk bewezen hebben dat we in België wel
degelijk te maken hebben met twee democratieën? Men stemt in Vlaanderen totaal
tegenovergesteld dan in Wallonië. Daar waar men bijvoorbeeld in het Franstalig
gedeelte van ons land de PS in het zadel houdt, krijgt de SP.A in Vlaanderen
verkiezing na verkiezing steeds minder en minder kiezers achter zich.
Derde argument was dat Bart De
Wever de democratie zou herleiden tot vox-populisme. Met andere woorden, de
N-VA-voorzitter is gewoon een platvloerse populist. Et alors? Wat is er zo
verkeerd aan een politicus die luistert naar wat er leeft op straat en dit
politiek vertaald? Politici zijn toch volksvertegenwoordigers? Als ik in het
stemhokje voor politicus A of B stem is het toch juist de bedoeling dat hij mij
vertegenwoordigd in één of ander politiek orgaan? Dat is nu juist de essentie
van de democratie, veel meer dan de sfeer van postjespakkerij en
wereldvreemdheid die nu eigen is aan een groot deel van onze huidige politici.
Er moet natuurlijk steeds respect zijn voor vrijheid en gelijkheid, maar mijn
inziens wordt dit door geen enkel standpunt van de N-VA belet of in het gedrang
gebracht.
Ik vind gewoon dat men moet
opletten met het geven van interviews en het publiceren van boeken waarin de
N-VA via allerlei omwegen en met soms foutieve redeneringen een
antidemocratische partij én zelfs extreemrechts wordt genoemd. Men maakt de
N-VA hiermee alleen maar slapend rijk.
Ik heb me het boek van Ico Maly
dan ook dadelijk aangeschaft. Ik wilde het lezen om te zien of een boek dat
zoveel aandacht in de media gekregen had ook daadwerkelijk correct de
werkelijkheid weergaf of net zoals het interview een groot aantal dwalingen
bevatte. En het is inderdaad ‘geleuter’.
Hét grote probleem van dit
werkstuk is de subjectiviteit. De geloofwaardigheid van een analyse van een
politieke ideologie staat of valt immers met de onafhankelijkheid van de
auteur. Om mogelijke verwijten van subjectiviteit of sympathie dadelijk de kop
in te drukken: ik heb geen lidkaart van de N-VA en heb op 14 oktober ook niet
op deze partij gestemd.
Sterker nog, ik heb wel een
lidkaart van een andere partij, namelijk 3D, een lokale politieke partij in
mijn thuishaven Rumst. 3D is een partij zonder politieke kleur én onafhankelijk
van eender welke nationale politieke partij. 3D richt zich tot elke burger van
Rumst en de deelgemeenten Reet en Terhagen. En daar voel ik mij het best bij.
Ik zeg altijd: ik ben niet links, niet rechts, maar averechts. Zo ben ik een
hevige voorstander van ons Belgisch indexeringsmechanisme – een toch vrij links
standpunt – terwijl ik aan de andere kant vind dat men de auto en zijn
bestuurder niet langer als paria mag beschouwen en men integendeel dringend af
moet van het fetisj van het openbaar vervoer. Een vrij rechts standpunt, niet?
Ik ben dus niet voor of tegen de
N-VA, ik wil enkel maar een correcte en objectieve analyse van de ideologie van
eender welke politieke partij nastreven.
Maar hoe zit dat dan met die
subjectiviteit van Ico Maly? Ico Maly (1978) is licentiaat in de Vergelijkende
Cultuurwetenschappen en post-licentiaat in de Ontwikkelingssamenwerking (optie
politiek en conflict), Universiteit Gent. Sinds 2005 is hij actief binnen Kif Kif, onder andere als coördinator en
afgevaardigd bestuurder én hoofdredacteur van Kif Kif Mediawatch.
Volgens de website is Kif Kif een interculturele beweging die strijdt voor
gelijkheid en tegen racisme. Kif Kif bouwt mee aan een solidaire, democratische
en interculturele samenleving. Verder op hun website is te lezen dat ze
links en progressief zijn.
Kif Kif is met andere woorden een
beweging die in onze maatschappij nodig en noodzakelijk is. Ook hun streven
naar een uitbreiding en vervolmaking van de democratie kan op mijn steun
rekenen. Zo wil Kif Kif de democratie niet alleen overlaten aan het louter
politieke domein, maar houden ze een pleidooi voor een zo ruim mogelijke
democratie. Een democratische staat is voor hen (en ook voor mij) een staat
waarin elk aspect van de samenleving, ook de economie bijvoorbeeld, onder
democratische controle valt. De huidige banken- en economische crisis maakt de
noodzakelijkheid hiervan pijnlijk duidelijk.
Maar zoals ik hierboven reeds heb
geschreven is Kif Kif dus een onmiskenbare linkse beweging en zal de overgrote
meerderheid van hun standpunten – zoniet al hun standpunten – regelrecht tegen
die van N-VA ingaan.
Dus hoe kan iemand die zo nauw
verbonden is met Kif Kif en deze beweging (en dus ook hun standpunten en
acties) coördineert nu in hemelsnaam een objectieve analyse maken van een
politieke ideologie die haaks op de zijne staat?
In zijn dankwoord aan het begin
van zijn boek schrijft Ico Maly trouwens nog hetvolgende:
Ik dank mijn promotor, leermeester en vriend Jan Blommaert uitdrukkelijk,
niet alleen voor de kans die hij me gaf om dit onderzoek uit te voeren, maar
ook en vooral voor de intellectuele vorming en ondersteuning die ik van hem heb
gekregen. In dit onderzoek, en in al mijn publicaties, klinkt zijn stem steeds
door.
Jan Blommaert is hoogleraar
taal, cultuur en globalisering aan de universiteiten van Tilburg en Gent. Maar
hij is vooral ook een uitgesproken links intellectueel. Op de website van de Partij
van de Arbeid van België staat onder andere te lezen dat hij mee aan de wieg
stond van de Ronde Tafel van Socialisten en zijn analyses op DeWereldMorgen.be
en Kifkif.be zijn de
best gelezen stukken op die sites.
Als Bart De Wever dan toch
extreem-rechts is, dan is Jan Blommaert ongetwijfeld extreem-links, hoewel hij
zelf zegt dat de zogenaamde ‘linkse kerk’ niet bestaat en veeleer een verzinsel
van rechts is, waarbij de ‘rechtse kerk’ dan wel zou bestaan. Nu is ‘kerk’
sowieso een verkeerde woordkeuze, want ‘kerk’ veronderstelt het geloof in een
bepaalde leer die voortvloeit uit een soort van heilig schrift, een bijbel.
Maar een bijbel is een geschrift dat sinds duizenden jaren onveranderd is
gebleven, en laten we nu toch hopen dat zowel links als rechts een iets
modernere visie op de samenleving hebben en hoe deze het best georganiseerd
dient te worden.
Maar Ico Maly is dus – zoals hij
zelf zegt – intellectueel gevormd door Jan Blommaert. Sterker nog, alle
publicaties van Ico Maly zijn doordesemd met de opvattingen en theorieën van
Jan Blommaert. Kan je dan eigenlijk op voorhand al niet stellen dat Ico Maly’s
analyse van de politieke ideologie van N-VA per definitie volledig subjectief
is en eigenlijk niet meer is dan een boek tégen de N-VA in plaats van een
geloofwaardige doorlichting van het gedachtegoed van de partij van Bart De
Wever?
Als N-VA. Analyse van een politieke ideologie. al een waarde
heeft, dan is het vooral om te begrijpen hoe links en ook de linkse culturele
elite naar Bart De Wever en N-VA kijken. Maar dat is slechts hun waarheid en
analyse , maar daarom niet dé waarheid of dé correcte analyse.
Ik wou dat ik de tijd en de
middelen had om de analyse over te doen, maar ik heb deze luxe spijtig genoeg
niet. Het aanschaffen van de boeken om een dergelijke objectieve analyse te
maken van een politieke ideologie zou mij alleen al een fortuin kosten, laat
staan dat ik tijd zou hebben om ze allemaal te lezen en er ook nog een lijvig
boek over te schrijven.
En laat dat nu net het probleem van
vele studies, scripties en onderzoeken zijn. Deze auteurs hebben en krijgen
hiervoor wel de tijd en middelen, maar hangen tegelijkertijd af van subsidies,
maken deel uit van een bepaalde universiteit of groep die nauwe banden heeft
met de politieke wereld, een rector van bepaalde signatuur, en ga zo maar
verder. Om over de promotoren waaraan men schatplichtig is nog maar te zwijgen.
Het zou dus misschien waardevol
zijn moest een niet-academicus eens een analyse maken van bijvoorbeeld de
politieke ideologie van de N-VA. Een niet-academicus word immers niet beïnvloed
door ingestudeerde theorieën of een geïndoctrineerde 'werkelijkheid' en kijkt
met een onafhankelijke en onbevangen blik naar onze maatschappij. Daarnaast
staat hij midden in de samenleving en kijkt hij niet toe vanuit een ivoren
toren.
Nick Mertens
